ظهور تکنولوژی های جدید و صنعت آسانسور

ظهور تکنولوژی های جدید و صنعت آسانسور

صنعت آسانسور

دانش تکنولوژی، دائم در حال تغییر و دگرگونی می باشد و هر روز خبری از نو آوری جدیدی در صنعت آسانسور شنیده می شود.

• برای نصب آسانسور دیگ نیازی به موتورخانه نیست. (حذف موتورخانه آسانسور)
• گیربکس از مجموعه ی سیستم محرک آسانسور حذف شد. (حذف گیربکس آسانسور)
• سیم بکسل دیگر در آسانسور استفاده نمی شود. (حذف سیم بکسل آسانسور)

نوآوری ها و تغییرات پی در پی در صنعت آسانسور جهان همچنان ادامه دارد. در ادامه به بررسی چند نمونه از نوآوری ها در صنعت آسانسور می پردازیم.

1- آسانسور بدون موتورخانه (MRL)

بیش از یک دهه از عرضه آسانسوری جدید و جالب توسط یکی از بزرگترین تولید کنندگان آسانسور جهان می گذرد. این آسانسور جایگزین مناسبی بود برای آسانسورهای قدیمی و سنتی، این آسانسورهای تازه وارد آنقدر جالب و جذاب بود که در همان اوایل حضور، به آن “ارابه موسیقی” نام نهادند. این آسانسور به نام  آسانسور بدون موتورخانه (Machine Room Less) یا به اختصار MRL نامیده شد.
با ظهور این آسانسور رقابت شدیدی بین شرکت های بزرگ آسانسوری جهان بوجود آمد و هر از چند گاهی نوآوری جدیدی وارد بازار آسانسور می شود. 

آسانسور بدون موتورخانه از موتوری بسیار کوچک اما قدرتمند استفاده می کند و بجای اینکه مانند موتورگیربکس های قدیم و سنتی با یک شاسی فولادی سنگین و پر حجم در موتورخانه آسانسور بر روی دال بتونی سقف چاه قرار بگیرد، این موتور کم حجم، کوچک و سبک آسانسور MRL به داخل چاه آسانسور منتقل شده و با یک شاسی مختصر در بالاترین نقطه چاه بر روی ریل های آسانسور مستقر می شود و حداقل فضای ممکنه را اشغال می کند، در حالیکه آسانسورهای سنتی معمولاً یک اطاق ده الی دوازده متری، برای نصب موتورگیربکس و تابلو و گاورنر لازم داشت.
برای اینکه محل استقرار موتورگیربکس آماده شود، در این اطاق 4*3 باید در امتداد و بر روی چاه آسانسور سکویی به ارتفاع 70 الی 90 سانتیمتر ساخته می شد و بر فراز این سکو، پس از کفراژبندی و قالب گذاری به ارتفاع بیست سانتیمتر بتن ریخته می شد تا شرایط استقرار موتورگیربکس فراهم شود.

این آسانسور های جدید مزایای بیشماری دارد که به مهمترین آنها اشاره می شود:

• عدم نیاز به موتورخانه
• فرایند نصب سریع آسانسور
• سازگاری با محیط زیست
• کم حجم بودن قطعات و لوازم
• کاهش هزینه های ساخت و ساز ساختمان
• انجام سرویس راحت
• دسترسی آسان نصاب به همه تجهیزات به دلیل در دسترس بودن همه در داخل چاه آسانسور.
  (در صورتیکه در آسانسورهای قدیمی، نصاب باید به طور مداوم بین چاه آسانسور و موتورخانه در تردد باشد، و امان از ساختمانهایی که دسترسی به موتورخانه مثل گذشتن از هفت خوان رستم بود و هست. تصور کنید برای تنظیم لول کابین، اگر نصاب دست تنها باشد، چند بار این مسیر پر پیچ و خم را طی کند، البته این فقط یک نمونه از مشکلات آسانسورهای کششی می باشد)
• حذف سیستم ترمز لنتی که عملا در بهبود حفظ محیط زیست موثر است.
• کاهش هزینه تعویض پی درپی لنت ترمز آسانسور هم یکی دیگر از مزایای آسانسورهای جدید می باشد.

در آسانسور MRL به دلیل انتقال سیستم محرک آسانسور بر روی ریل ها، از ریل های قوی تری استفاده می شود. یکنوع جدید آسانسور MRL توسط شرکت آسانسور و پله برقی اوتیس OTIS به بازار عرضه شده با نام Gen2 که به جای استفاده از کابل های سنتی (سیم بکسل) از تسمه های فولادی ۳ میلیمتری با پوشش پلی اورتان بهره می برد، که این تسمه ها به مراتب قوی تر از سیم بکسل می باشد.
ضمن اینکه با وجود تسمه های فولادی پلی اورتان دیگر نیازی به روغنکاری های مداوم نمی باشد، و این موضوع جدای از صرفه اقتصادی، کمک بزرگی به سلامت و حفظ محیط زیست می کند. این محصول هم جرئی از همان پروژه بسته سبز می باشد. با توجه به تکنولوژی این آسانسور، ضمن حرکت بسیار نرم و بی صدا، مصرف انرژی را نیز بسیار کاهش داده که در این وانفسای گرانی برق این پدیده بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
همچنین با حذف موتورخانه آسانسور در بالای چاه آسانسور، دست مهندسان و معماران طراح ساختمان را در عرضه نقشه های مناسب و بدون موتورخانه مزاحم (به دلیل اینکه برآمدگی اطاق یا همان موتورخانه در بالای سقف آخرین توقف همیشه در طراحی ها این اطاق مشکل ساز بود) باز گذاشته و دیگر نیازی نیست برای گم کردن این اطاقک در راس ساختمان چاره اندیشی کنند.
این آسانسور نسبت به آسانسور هیدرولیک هم مزایای قابل توجهی دارد در آسانسورهای هیدرولیک برای استقرار سیستم محرک آن (Power Unit) نیاز به اطاقکی دارد که نباید فاصله چندانی با چاه آسانسور داشته باشد و همچنین روغن مصرفی سیستم هیدرولیک، که بجز هزینه های مکرر تامین روغن، نشت تدریجی روغن و تخلیه روغن، باعث انتقال روغن به زمین کف چاه آسانسور شده و با آلوده کردن تدریجی خاک، آلودگی محیط زیست را همراه دارد.

بی جهت نیست، آسانسور بدون موتورخانه در حال تبدیل شدن به یکی از محبوبترین آسانسورها در آمریکا می باشد. این استقبال به حدی است که این آسانسور در حال دریافت کد ملی است.

2- آسانسور مغناطیسی

یکی دیکر از نوآوری های صنعت آسانسور، ظهور آسانسور مغناطیسی می باشد. در این آسانسور با حذف کامل موتور آسانسورهای سنتی پدیده ای جدید در حال شکل گیری است.
شرکت توشیبا (Toshiba Elevator and Building Systems Corp) با طراحی و استفاده ترکیبی از آهنرباهای دائمی و الکترومگنت ها، تعلیق آسانسور را بدون تماس با ریل به اجرا در آورد، این حرکت شبیه حرکت قطارهای مغناطیسی می باشد که بسیار نرم و بی صدا است، هر چند آسانسور مغناطیسی در مرحله آزمایش و تست است. اما دیری نخواهد گذشت که این پدیده هم مانند دیگر موضوعات شگفتی ساز قدم به میدان گذاشته و باعث حیرت و خوشحالی دوستداران و استفاده کنندگان آسانسور گردد.

3- آسانسور برج تایپه ۱۰۱ تایوان

در گذشته هم آسانسورهای فوق العاده تولید و نصب شده، مانند آسانسورهای برج تایپه ۱۰۱ در تایوان. این آسانسورها با سرعتی معادل چهل مایل در ساعت (۱۰۱۰ متر بر دقیقه) حرکت می کنند و این سرعت به حدی بوده که در سال ۲۰۰۶ میلادی به عنوان رکورد در کتاب رکوردهای جهانی گینس ثبت شده است.

در نمراتور داخل کابین آسانسورهای برج تایپه ۱۰۱ میزان سرعت و طول مسیر و طبقه مورد نظر و زمان رسیدن به مقصد نشان داده شده است. در این آسانسورهای سریع السیر به جهت پیشگیری از آسیب و صدمه به گوش مسافرین به دلیل سرعت زیاد آنها و به منظور کاهش اغتشاش هوا در چاه آسانسور و کاهش میزان سوت زدن جریان هوا از فناوری های پیشرفته استفاده شده است. این آسانسورها مجهز به سیستم کنترل فشار اتمسفر در داخل کابین بوده که با دمنده های مکش و تخلیه میزان فشار هوا را کنترل کرده و از صدمه به گوش جلوگیری می کند.

4- آسانسور وکیم، پمپ خلاء

اخیراً به صورت نمایشی آسانسورهای کابین استوانه ای مدور در چاهی با دیواره های پلاستیکی شفاف و به سبک شهر بازی طراحی شده که در داخل این استوانه شیشه ای شکل، پمپ خلاء با جابجایی هوا نقش موتور محرک آسانسور را اجرا می کند. در این آسانسور وکیوم دیگر از سیم بکسل، چرخدنده، فلکه، پولی و موتورگیربکس خبری نیست، فشار هوا با جابجایی هوا همه ی کارها را انجام می دهد. در آسانسور وکیوم هیچوقت شاهد خرابی اجزاء و قطعات آسانسور نخواهیم بود و حتی زمانی که برق قطع شود، آسانسور وکیوم به آرامی به سمت پائین حرکت کرده و در پائین ترین نقطه بر سطح زمین و بر روی تشک بادی (Cushioned by Air) فرو می نشیند.

5- سیستم مدیریت آسانسور

برای استفاده بهینه از آسانسور و صرفه جویی در وقت و کاهش انرژی برق مصرفی آسانسور، شرکت شیندلر (Schindler) آسانسوری طراحی کرده موسوم به سیستم مدیریت آسانسور، در این آسانسورها به جهت کاستن زمان انتظار رسیدن کابین، و جلوگیری از تجمع پشت درب طبقه تا رسیدن آسانسور، سیستمی طراحی شده که قبل از رسیدن به منطقه درب آسانسور، از طریق پایانه های مستقر درب لابی ها، ورودی ها (در ادارات این پایانه ها در اطاق پرسنل قراردارد) از طریق کارت ویژه به سیستم وصل شده و با توجه به شناسایی از طریق کارت، سیستم مدیریت آسانسور، مناسبترین آسانسور را معرفی می کند.

سیستم مدیریت آسانسور شیندلر

زمانیکه فرد به مقابل درب آسانسور می رسد بدون معطلی و اتلاف وقت وارد کابین آسانسوری می شود که پایانه به او معرفی کرده است. این سیستم با حذف حرکت های اضافی آسانسورها، ضمن اینکه وقت مسافرین در ترافیک پشت درب آسانسور هدر نمی رود. (چون ترافیکی وجود ندارد.) از بالا و پائین رفتن های مکرر و اضافی آسانسورها هم جلوگیری می کند.
یکی از مزایای این آسانسورها در ادارات دولتی، سرعت کار و جابجایی کارمندانی است که دائماً باید در طبقات در حال رفت و آمد باشند. چون این افراد را آسانسور از طریق کارت، شناسایی کرده و چون اطلاعات لازم را دارد، وقتی کارمندی برای پیگیری پرونده می خواهد به طبقات دیگری برود، از داخل اطاق کار خود کارت را به پایانه مستقر در اطاق وارد کرده و از همانجا طبقه مورد نظر را ثبت می کند. سیستم مدیریت هوشمند آسانسور با توجه به اطلاعات وارده، آسانسور مناسب این سفر را تعیین و به کارمند اعلام می نماید و در نتیجه دقایقی بعد با رسیدن کارمند مقابل درب اسانسور، آسانسور هوشمند هم در انتظار اوست.
این آسانسورها برای خود شعاری دارند: انتظار کمتر، انتقال سریعتر مسافر، استهلاک کمتر و کاهش مصرف انرژی

6- قطعه هنری

بعضی از آسانسورهای نوین، با توجه به نوع و شکل ظاهری مشهور می شوند و مانند موزه ها، نمایشگاه ها، و بناهای تاریخی در یادها باقی می مانند. یکی از این آسانسورها، آسانسوری است به شکل یک کپسول فضایی، که این آسانسور در ساختمان موزه شرکت مرسدس بنز واقع در شهر اشتوتگارت آلمان در فضای بیرونی این ساختمان نصب شده است. این آسانسور توسط شرکت شیندلر برای پروژه موزه شرکت مرسدس بنز در شهر اشتوتگارت نصب شده است.

7- آسانسور Paternoster 

آسانسور Paternoster برای اولین بار در سال ۱۸۸۴ میلادی در لندن نصب شد، این آسانسور که حرکت دائم آن به جهت بالا و پائین شبیه پله برقی می باشد و هرگز در طبقات توقفی ندارد. کابین این آسانسور فاقد درب است و لذا در طبقات هم دری به عنوان درب طبقه وجود ندارد. کابین این آسانسورها به طور معمول برای دو نفر طراحی شده و با توجه به حرکت دائم این آسانسور، مسافری که قصد سوار شدن به این آسانسور را داشته، باید با استفاده از دستگیره های تعبیه شده در دو طرف دیوارهای کابین در موقعیت مناسب خود را به داخل کابین آسانسور می کشیده و در زمان خروج هم به همین شیوه باید از کابین بیرون می آمده.

آسانسور Paternoster

هم اکنون در بعضی از کشورهای اروپایی این آسانسورها به عنوان نمادی از آسانسورهای قدیمی، در مکان های خاص فعال است و مورد استفاده قرار می گیرد. آسانسور ها با تاریخچه ی نسبتاً طولانی طی یک قرن گذشته و مخصوصا چند دهه ی اخیر شاهد تحولات شگرفی بوده و این نوآوری ها و تکنولوژی های جدید همچنان با سرعت در حال ورود به عرصه صنعت آسانسور می باشد.